Księga wieczysta przedstawia stan prawny danej nieruchomości oraz pozwala ustalić prawa poszczególnych osób do danej nieruchomości. Aby założyć księgę wieczystą należy złożyć wniosek do sądu wieczysto księgowego gdzie sędzia bądź referendarz sądowy go rozpatrzy. Po złożeniu takiego wniosku księga zostaje założona i dokonywany jest pierwszy wpis. Oddalenie wniosku o wpis do księgi wieczystej przez wnioskodawcę możliwe jest poprzez złożenie do sądu okręgowego apelacji bądź poprzez złożenie skargi na orzeczenie referendarza.
Warto zaznajomić się z podstawowymi zasadami rządzącymi księgami wieczystymi.
Po pierwsze należy pamiętać, że wgląd do ksiąg wieczystych jest dostępny dla każdego. Każda osoba fizyczna w obecności pracownika sądu może dokładnie zaznajomić się z treścią danej księgi. Nabywając prawa do danej nieruchomości nie można się wycofać z jej zakupu, tłumacząc się nieznajomością faktów, które widnieją w księdze wieczystej. Przy każdej księdze wieczystej nieruchomości prowadzone są akta, stanowiące wszystkie dokumenty i wystosowane pisma, będące wcześniej podstawą do sporządzenia danych wpisów. Te akta księgi dostępne są wyłącznie dla osób upoważnionych oraz notariusza.
Kolejną ważną zasadą jest domniemanie zgodności ze stanem prawnym. Oznacza to, że wszystkie treści zawarte w księdze wieczystej przyjmuje się za pewne, że opisany stan prawny danej nieruchomości jest stanem rzeczywistym. Zmianę nierzeczywistego stanu prawnego nieruchomości można dokonać jedynie w drodze procesu cywilnego.
Kolejną ważną zasadą jest rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, dotycząca poniekąd niezgodności między stanem prawnym a rzeczywistym. danej nieruchomości. Osobę wpisaną do księgi wieczystej uznaje się jako jej prawnego właściciela nawet jeśli w rzeczywistości nim nie jest. Kupując nieruchomość od takiej osoby, stajemy się jej właścicielem niezależnie od tego czy poprzedni właściciel był w faktycznym posiadaniu danej nieruchomości.
